Δρ Ευάγγελος Μακράκης, Μαιευτήρας– Γυναικολόγος Αναπαραγωγής, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Διευθυντής της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ΥΓΕΙΑ IVF – Συνεργάτης Μονάδας IVF ΜΗΤΕΡΑ.
Οι εξελίξεις στον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι θεαματικές και αφορούν όλες τις φάσεις της διαδικασίας. Ο υπέρτατος στόχος, βέβαια, είναι η αύξηση των πιθανοτήτων επιτυχίας και των ποσοστών γεννήσεων και γι’ αυτό γίνονται τεράστιες προσπάθειες βελτιστοποίησης των συνθηκών γονιμοποίησης και καλλιέργειας των εμβρύων στο εμβρυολογικό εργαστήριο, με την επιστράτευση ακόμα και της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence, AI).
Η απλοποίηση της διαδικασίας μειώνει τον φόβο
Εκτός όμως από τα παραπάνω, ένα άλλο σημαντικό ζητούμενο είναι και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απλοποίηση της διαδικασίας που όπως είναι αναμενόμενο, οι γυναίκες την βλέπουν σαν «βουνό» και την αντιμετωπίζουν με άγχος και φόβο. Εκείνο που τις φοβίζει περισσότερο είναι οι ενέσεις που πρέπει να κάνουν, για να επιτευχθεί η ανάπτυξη περισσοτέρων του ενός ωοθυλακίων στις ωοθήκες τους, ώστε να ληφθούν αρκετά ωάρια προκειμένου να αυξηθεί η πιθανότητα να βρεθεί το καλό εκείνο ωάριο που θα δώσει ένα καλό έμβρυο που θα εμφυτευθεί επιτυχώς. Έτσι λοιπόν, όλες οι ενέσεις γίνονται πλέον υποδόρια (συνήθως στην κοιλιά) και ο πόνος ελαχιστοποιείται. Επιπλέον, η εισαγωγή στην κλινική πράξη των φαρμακευτικών ουσιών γνωστών ως ‘ανταγωνιστές’, επέτρεψε την μείωση τόσο του αριθμού των ενέσεων όσο και των ημερών που οι γυναίκες πρέπει να κάνουν ενέσεις.
Μειώνεται ο χρόνος και ο αριθμός των ενέσεων
Στα κλασσικά μακρά πρωτόκολλα διέγερσης, οι ενέσεις του αντίστοιχου φαρμάκου (γνωστού ως ‘αγωνιστή’) ξεκινούν από τον προηγούμενο κύκλο, περίπου 10-14 ημέρες πριν την έναρξη της διέγερσης, ενώ στα νεότερα πρωτόκολλα οι ενέσεις του ανταγωνιστή ξεκινούν 5-6 ημέρες μετά την έναρξη της διέγερσης. Με τον τρόπο αυτό εξοικονομούνται τουλάχιστον 10-14 ημέρες ενέσεων και 15-19 ενέσεις συνολικά. Τα ποσοστά επιτυχίας είναι τα ίδια και με τα δύο σχήματα, ενώ τα πρωτόκολλα ανταγωνιστή είναι πιο ασφαλή ως προς τον κίνδυνο εκδήλωσης συνδρόμου υπερδιέγερσης ωοθηκών.
Μια καινοτομία που αλλάζει τα δεδομένα
Μια άλλη καινοτομία είναι η δημιουργία και παραγωγή μιας καινούργιας γοναδοτροφίνης (πρόκειται για τις ενέσεις που χορηγούνται στα πρωτόκολλα για την διέγερση των ωοθηκών), η οποία χορηγείται μια φορά υποδόρια την πρώτη ημέρα της διέγερσης και συνεχίζει να δρα για 7 συνεχόμενες ημέρες, χωρίς την ανάγκη άλλης ένεσης για το διάστημα αυτό. Επομένως εξοικονομούνται άλλες 6 ενέσεις. Η καινούργια αυτή γοναδοτροφίνη έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και μπορεί να δοθεί με ασφάλεια σε όλες σχεδόν τις γυναίκες. Με δεδομένο ότι χορηγείται σε πρωτόκολλο ανταγωνιστή, έχουμε τελικά μια σημαντική μείωση του συνολικού αριθμού και ημερών ενέσεων, καθιστώντας την διαδικασία εξαιρετικά φιλική και εύκολη για τις γυναίκες.
Όπως είναι ευνόητο, στον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, αναμένονται σύντομα κι άλλες εξελίξεις.