Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης: Τι πρέπει να γνωρίζετε!


Βασιλική Παπαγιάννη, Μαιευτήρας- Γυναικολόγος Εμβρυομητρικής, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαιευτικό & Γυναικολογικό Κέντρο Feminart, Επιστημ. Συνεργάτης νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ


Σακχαρώδης διαβήτης κύησης είναι η εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά μέσο όρο, μία στις 20 έγκυες γυναίκες μπορεί να παρουσιάσει σακχαρώδη διαβήτη κύησης, χωρίς να γνωρίζει ότι έχει.

Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται συνήθως μετά την 24η βδομάδα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, αν υπάρχει ιατρικό ιστορικό διαβήτη, ο έλεγχος συνιστάται να γίνεται και πριν από την εβδομάδα αυτή.

Στη συντριπτική πλειονότητά τους οι γυναίκες αυτές μετά τον τοκετό θα έχουν επίπεδα γλυκόζης στο αίμα ξανά στα φυσιολογικά όρια.

Πώς δημιουργείται ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης;

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο πλακούντας παράγει ορμόνες που βοηθούν το έμβρυο να μεγαλώσει. Οι ορμόνες αυτές κάνουν πιο δύσκολη τη δράση της ινσουλίνης στο σώμα (προκαλούν αντίσταση στην ινσουλίνη). Στις γυναίκες με διαβήτη κύησης το πάγκρεας δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτές τις αυξημένες ανάγκες, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

Οι παραπάνω διαταραχές συνιστούν την μακροσωμία του εμβρύου, η οποία είναι συχνή επιπλοκή του αρρύθμιστου σακχαρώδους διαβήτη κύησης και μπορεί να διαγνωσθεί με υπερηχογράφημα.

Παράγοντες κινδύνου

Έχετε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξετε διαβήτη κύησης στις εξής περιπτώσεις:

  • Ηλικία άνω των 35 ετών
  • Αυξημένος δείκτης μάζας σώματος BMI≥30
  • Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
  • Είχατε μωρό με αυξημένο βάρος ≥5 Kg
  • Είχατε διαβήτη σε προηγούμενη κύηση
  • Ιστορικό ανεξήγητου εμβρυϊκού θανάτου
  • Οι γονείς σας ή τα αδέλφια σας έχουν διαβήτη
  • Υπερβολική αύξηση βάρους στην εγκυμοσύνη
  • Πολύδυμη κύηση

Κάθε γυναίκα πρέπει να ελέγχεται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης με έλεγχο σακχάρου νηστείας (ή γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης). Εάν το σάκχαρο νηστείας είναι >92 mg/dl, η έγκυος θεωρείται ότι πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη (κύησης ή προϋπάρχοντα, ανάλογα με τα επίπεδα του σακχάρου) και πρέπει να συμβουλευτεί άμεσα ενδοκρινολόγο για την έναρξη κατάλληλης αγωγής.

Τι συμβαίνει στις 24-28 εβδομάδες κύησης

Η καμπύλη σακχάρου αφορά τη μέτρηση του σακχάρου σε νηστεία, 1 και 2 ώρες μετά τη λήψη 75 γρ. γλυκόζης πριν από τη διενέργεια της καμπύλης η έγκυος πρέπει να καταναλώνει ελεύθερα υδατάνθρακες τουλάχιστον για τις τρεις προηγούμενες ημέρες. Εάν έστω και μια τιμή σακχάρου είναι ίση ή μεγαλύτερη με τα θεσπισμένα όρια, τότε μπαίνει η διάγνωση διαβήτη κύησης.

Τι επιπτώσεις έχει ο διαβήτης κύησης

Στην περίπτωση που η μητρική υπεργλυκαιμία δεν ελεγχθεί αποτελεσματικά, αυξημένα ποσά γλυκόζης μεταφέρονται στο έμβρυο με αποτέλεσμα την υπερβολική ανάπτυξη του εμβρύου και την αυξημένη περίμετρο κοιλιάς. Το έμβρυο έτσι γίνεται μακροσωμικό και το βάρος του στη γέννηση μπορεί να ξεπερνά τα 4 κιλά. Έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος για καισαρική τομή, για επιπλοκές κατά τον τοκετό, όπως ο τραυματισμός, καθώς και για μακροχρόνιες επιπλοκές σε ό,τι αφορά την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και σακχαρώδη διαβήτη του βρέφους στην ενήλικη φάση της ζωής του. Οι περισσότερες γυναίκες που αναπτύσσουν διαβήτη κύησης που είναι καλά ρυθμισμένος, έχουν υγιή μωρά.

Οι πιο σημαντικές παρεμβάσεις στο διαβήτη κύησης είναι η υγιεινή διατροφή και η άσκηση. Συνήθως αυτά είναι αρκετά για τη ρύθμιση του διαβήτη κύησης. Σε κάποιες όμως περιπτώσεις, και παρά την καλύτερη δυνατή προσπάθεια, είναι απαραίτητο να ξεκινήσετε θεραπεία με χάπια ή ινσουλίνη.

Ο «δεκάλογος» της διατροφής στο διαβήτη της κύησης

  1. Προτιμούμε γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά όπως άπαχο γάλα και τυρί χαμηλών λιπαρών.
  2. Τρώμε λαχανικά και φρούτα, αλλά άγουρα και με μέτρο. Επιτρέπονται 2-3 μερίδες φρούτων την ημέρα.
  3. Αποφεύγουμε τους χυμούς.
  4. Τρώμε άπαχα κρέατα και διαλέγουμε κρέας που δεν έχει πέτσα όπως κοτόπουλο που ψήνουμε ή βράζουμε.
  5. Προτιμούμε ολικής αλέσεως προϊόντα όπως ψωμί, και ζυμαρικά.
  6. Αποφεύγουμε τα λίπη και τις μαργαρίνες και προτιμούμε ελαιόλαδο για τη μαγειρική.
  7. Αποφεύγουμε τα υποκατάστατα ζάχαρης και τα γλυκά για διαβητικούς, γιατί μπορεί να περιέχουν ουσίες που δεν είναι μελετημένες στην εγκυμοσύνη.
  8. Οργανώνουμε τα γεύματά μας έτσι, ώστε να έχουμε κάθε μέρα 3 βασικά γεύματα και 2-3 σνακ.
  9. Προσπαθούμε να τρώμε κάθε 2-3 ώρες για να μην υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις  στη γλυκόζη αίματος
  10. Προτιμούμε τα φρέσκα ψάρια και αποφεύγουμε τα παστά, τηγανισμένα .