Αντισύλληψη: Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την αντισύλληψη

Η αντισύλληψη είναι ένα θέμα που απασχολεί και αφορά στις μέρες μας τόσο τη γυναίκα όσο και τον άνδρα. H Δρ Βασιλική Παπαγιάννη, Μαιευτήρας- Γυναικολόγος Εμβρυομητρικής, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαιευτικό & Γυναικολογικό Κέντρο FeminArt  & Επιστημ. Συνεργάτης του ΜΗΤΕΡΑ αναλύει, όλες τις σύγχρονες μεθόδους αντισύλληψης που αφορούν και τα δύο φύλα, για να επιλέξετε αυτή που ταιριάζει στις δικές σας ανάγκες.


Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης έχει απασχολήσει κάθε γυναίκα που θέλει να απολαμβάνει τις σεξουαλικές επαφές και να αποφύγει το ψυχολογικό και σωματικό στρες μιας τεχνητής έκτρωσης.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι χωρίς τη χρήση αντισύλληψης το 25% των γυναικών μετά από ελεύθερες επαφές ενός μήνα θα μείνουν έγκυες, με το ποσοστό αυτό να ανέρχεται στο 60% μετά από έξι μήνες και στο 80% μετά από ένα χρόνο επαφών.

Ο ημερολογιακός προσδιορισμός των γόνιμων ημερών είναι σχετικά επικίνδυνος τρόπος για αποφυγή εγκυμοσύνης, γιατί η απελευθέρωση του ωαρίου είναι δυνατόν να παρουσιάσει απρόβλεπτες διακυμάνσεις. Να θυμάστε: Το ωάριο μπορεί να επιβιώσει για δύο ή τρεις ημέρες και το σπερματοζωάριο για δύο έως και πέντε ημέρες.

Αντισύλληψη για τον άνδρα – Ποιες μέθοδοι εφαρμόζονται;

Η μέθοδος της απόσυρσης ή της διακεκομμένης συνουσίας από τον άνδρα αποτελεί μια πολύ διαδεδομένη μέθοδο με μεγάλα όμως ποσοστά αποτυχίας, καθιστώντας την αναξιόπιστη ως μέθοδο.

Το ανδρικό προφυλακτικό αποτελεί ίσως την πιο διαδεδομένη μέθοδο για αντισύλληψη. Η μέθοδος αυτή έχει μέτρια αποτελεσματικότητα που κυμαίνεται μεταξύ 3-5 ανεπιθύμητες κυήσεις σε 100 ζευγάρια ανά έτος. Για το υψηλό ποσοστό αποτυχίας ευθύνονται πολλοί παράγοντες, όπως η κακή ποιότητα του υλικού, η χρήση πέραν της αναγραφόμενης ημερομηνίας λήξης, η ταυτόχρονη χρήση λιπαντικών που καθιστούν το προφυλακτικό εύθραυστο.

Πρέπει όμως να τονιστεί ότι το προφυλακτικό, εφόσον χρησιμοποιείται σωστά, παρέχει ασυναγώνιστη προστασία έναντι όλων των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Τέλος, μια άλλη μέθοδος αντισύλληψης που μπορεί να εφαρμοστεί από τον άνδρα είναι στειροποίηση με αποτελεσματικότητα αποφυγής κύησης στο 98,5%.

Αντισύλληψη για τη γυναίκα – Ποιες μέθοδοι εφαρμόζονται;

Η γυναίκα μπορεί να επιτύχει την αντισύλληψη με συγκεκριμένες μέθοδοι οι οποίες διακρίνονται σε 4 τύπους:

  • Σε εκείνες που η εφαρμογή τους γίνεται στον κόλπο,
  • σε εκείνες που εφαρμόζονται στην κοιλότητα της μήτρας,
  • σε αυτές που παρέχουν αντισύλληψη με τροποποίηση του ορμονικού περιβάλλοντος και τέλος
  • σε εκείνες κατά τις οποίες αποφράσσονται ή εκτέμνονται οι σάλπιγγες.

Οι κολπικές μέθοδοι αντισύλληψης

Οι κολπικές μέθοδοι όπως το κολπικό διάφραγμα ή τραχηλική κάψα και ο αντισυλληπτικός σπόγγος παρουσιάζουν μεγάλο βαθμό δυσκολίας στην τοποθέτησή τους καθιστώντας τους μη φιλικούς προς τη γυναίκα.

Το γυναικείο δε προφυλακτικό που εφαρμόζεται στον κόλπο και αποτρέπει την άνοδο του σπερματοζωάριου στη μήτρα, δε φαίνεται να έχει κερδίσει τις προτιμήσεις των ζευγαριών.

Μέθοδοι που εφαρμόζονται στην κοιλότητα της μήτρας

Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνεται το ενδομήτριο σπείραμα, το γνωστό σπιράλ, το οποίο αποτελεί μια αξιόπιστη μέθοδο αντισύλληψης και σε νεαρότερες ηλικίες γυναικών. Η αποτελεσματικότητα του είναι πολύ ικανοποιητική. Από τις 100 γυναίκες που χρησιμοποιούν το σπείραμα και εκ των οποίων οι επαφές είναι ελεύθερες, μόνο 3 κατά μέσο όρο θα μείνουν έγκυες στη διάρκεια του ενός έτους.

Περιπτώσεις όπου η τοποθέτηση τους σπειράματος πρέπει να αποφεύγεται είναι σε γυναίκες που παρουσιάζουν ενεργό σαλπιγγίτιδα ή έχουν στο ιστορικό τους επεισόδια φλεγμονών των έσω γεννητικών οργάνων.

Ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης

Αντισυλληπτικά χάπια

Κάθε γυναίκα έχει προβληματιστεί σε κάποια φάση της ζωής της, εάν αξίζει να χρησιμοποιήσει το αντισυλληπτικό χάπι.

Το θέμα είναι ότι όσα ακούγονται και γράφονται στη χώρα μας, συχνά από μη ειδικούς, έχουν δημιουργήσει μια αρνητική προκατάληψη σχετικά με την ασφάλεια της μεθόδου αυτής.

Τα αντισυλληπτικά χάπια περιέχουν 2 ενεργά συστατικά, κάποιο οιστρογόνο και ένα τύπο προγεσταγόνου. Εφόσον λαμβάνονται σωστά, αποτελούν την αποτελεσματικότερη αναστρέψιμη μέθοδο αντισύλληψης με τις λιγότερες αποτυχίες. Υπολογίζεται ότι μόνο 1 έως 4 στις 1.000 γυναίκες που έπαιρναν το χάπι για 1 χρόνο θα μείνει έγκυος, καθιστώντας τα 10 φορές αποτελεσματικότερα από το ενδομήτριο σπείραμα και έως 80 φορές πιο αποτελεσματικά από τη διακοπτόμενη επαφή. Όσον αφορά στις πιθανές παρενέργειες από τη χρήση τους, ας δούμε ποια είναι η αλήθεια απαντώντας στις εξής ερωτήσεις:

Αυξάνει το χάπι τον κίνδυνο θρόμβωσης ή εμβολής;
Η απάντηση είναι πως ναι, υπάρχει ένας σχετικός αυξημένος κίνδυνος που όμως σε απόλυτο αριθμό είναι πολύ μικρός, εφόσον χρησιμοποιούνται τα νέα γενιάς αντισυλληπτικά και η γυναίκα δεν έχει κάποιο παράγοντα κινδύνου για θρόμβωση.

Αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού;
Η απάντηση είναι πως ο συνολικός κίνδυνος δεν αυξάνει, ενώ έχει παρατηρηθεί έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού μιας που οι γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά είναι πιο ευαισθητοποιημένες στο να ελέγχουν το μαστό.

Αυξάνει το χάπι το σωματικό βάρος;
Η απάντηση είναι πως με τα νέα γενιάς αντισυλληπτικά κάτι τέτοιο συμβαίνει πολύ σπάνια.

Οφέλη από τη χρήση αντισυλληπτικών

Από την άλλη θα πρέπει να τονιστούν τα ευεργετικά αποτελέσματα από τη χρήση των αντισυλληπτικών.

  • Γυναίκες που παίρνουν το χάπι για τουλάχιστον 6 μήνες, παρουσιάζουν κατά 40% μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών, φτάνοντας το 80% στα 10 χρόνια μετά τη λήψη τους, ενώ το ευνοϊκό αυτό αποτέλεσμα διατηρείται για 10-15 χρόνια μετά τη διακοπή του.
  • Ο καρκίνος του ενδομητρίου μειώνεται και αυτός στο 50% στις γυναίκες που παίρνουν το χάπι για 1 έτος. Η προστασία αυτή διατηρείται για 20 χρόνια μετά τη διακοπή του.
  • Το χάπι μειώνει επίσης στο 50-60% τις προσβολές από σαλπιγγίτιδα και πυελική φλεγμονή.
  • Επίσης, το χάπι έχει πολύ καλά αποτελέσματα σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες και ενδομητρίωση.

Αντενδείξεις

Υπάρχουν όμως και οι απόλυτες αντενδείξεις στη λήψη του αντισυλληπτικών που είναι οι εξής:

  • το κάπνισμα σε γυναίκες άνω των 35 ετών
  • η ύπαρξη χρόνιας νόσου του ήπατος
  • η ύπαρξη καρδιαγγειακών επεισοδίων και ιστορικό θρομβώσεων
  • οι σοβαρές ημικρανίες νευρολογικού τύπου και
  • η κατάθλιψη που χρήζει φαρμακευτικής αγωγής.

Η επείγουσα αντισύλληψη ή αλλιώς το χάπι της επόμενης ημέρας

Εάν μια γυναίκα είχε κάποια σεξουαλική επαφή χωρίς καμία προφύλαξη είτε συνειδητά είτε από σφάλμα της μεθόδου αντισύλληψης που χρησιμοποίησε, μπορεί να πάρει μια υψηλή δόση ορμονών για να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες σύλληψης.

Το χάπι της επόμενης ημέρας πρέπει να δίνεται το συντομότερο δυνατό και να μην υπερβαίνει τις 72 ώρες, ενώ δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται αλόγιστα.

Η γυναικεία στειροποίηση

Εάν μια γυναίκα έχει ολοκληρώσει την οικογένειά της και επιθυμεί οριστική και μη αναστρέψιμη στείρωση μπορεί να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, συνήθως λαπαροσκόπηση, όπου διακόπτεται η συνέχεια του αυλού των σαλπίγγων, ώστε να μην είναι δυνατή η συνεύρεση του ωαρίου με το σπερματοζωάριο.