Εμμηνόπαυση
Τι είναι η εμμηνόπαυση;
Η εμμηνόπαυση είναι η περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας που παύει να έχει έμμηνο ρύση. Τότε σταματούν οι ωοθήκες να απελευθερώνουν ωάρια και σταματούν να παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη. Η εμμηνόπαυση συμβαίνει συνήθως στα 45-55 έτη. Η μέση ηλικία είναι τα 45 έτη.
Πως θα ξέρω ότι μπαίνω στην εμμηνόπαυση;
Οι περισσότερες γυναίκες αρχίζουν να αναρωτούνται για την εμμηνόπαυση όταν αρχίζει ν’ αλλάζει ο κύκλος τους. Αν μπαίνεις στην εμμηνόπαυση ίσως να σου συμβαίνουν τα εξής:
- Μικραίνει ή μεγαλώνει ο κύκλος σου (για παράδειγμα, κάθε 5-6 εβδομάδες αντί για κάθε 4)
- Μειώνεται η διάρκεια της εμμύνου ρύσης
- Χάνεις 1 ή 2 εμμήνους ρύσεις
- Παρουσιάζεις συμπτώματα όπως εξάψεις
Αν η μήτρα σου έχει αφαιρεθεί αλλά έχουν παραμείνει οι ωοθήκες, θα είναι δύσκολο να καταλάβεις πότε μπαίνεις στην εμμηνόπαυση. Οι γυναίκες όμως που δεν έχουν μήτρα μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα. Αν αφαιρέθηκαν οι ωοθήκες σου πριν από τη συνηθισμένη ηλικία εμμηνόπαυσης, μπήκες σε “χειρουργική εμμηνόπαυση”. Αυτό σημαίνει ότι μπήκες νωρίτερα επειδή αφαιρέθηκαν οι ωοθήκες σου.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Μερικές γυναίκες μπαίνουν στην εμμηνόπαυση χωρίς να παρουσιάσουν συμπτώματα. Οι περισσότερες όμως εμφανίζουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Εξάψεις – τις αισθάνεσαι σαν ένα καυτό κύμα που ξεκινά στο στήθος και στο πρόσωπό σου και προχωρά σε όλο το σώμα. Οι εξάψεις συνήθως ξεκινούν πριν σταματήσει η έμμηνος ρύση.
- Νυχτερινή εφίδρωση – Όταν οι εξάψεις συμβαίνουν στη διάρκεια του ύπνου, ονομάζονται “νυχτερινή εφίδρωση”. Μπορούν να σε δυσκολέψουν στο να κοιμάσαι καλά τη νύχτα.
- Διαταραχές του ύπνου – στη μεταβατική περίοδο προς την εμμηνόπαυση, πολλές γυναίκες δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή να παραμείνουν κοιμισμένες. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και χωρίς να υπάρχει νυχτερινή εφίδρωση.
- Ξηρότητα του κόλπου – Η εμμηνόπαυση μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα και λέπτυνση του κόλπου και των κοντινών ιστών. Αυτό μπορεί να είναι άβολο ή να προκαλέσει πόνο στην επαφή
- Κατάθλιψη – Κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, μερικές γυναίκες αρχίζουν να παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στις γυναίκες που έχουν ξαναπάθει κατάθλιψη στο παρελθόν. Στα συμπτώματα κατάθλιψης συμπεριλαμβάνονται τα εξής;
- Θλίψη
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
- Πολλές ώρες ύπνου ή πολύ λίγες ώρες ύπνου
- Δυσκολία στη συγκέντρωση ή στη μνήμη – αυτό μπορεί να προκληθεί από την έλλειψη ύπνου και συμβαίνει συχνά στην εμμηνόπαυση, ή από την έλλειψη οιστρογόνων. Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι τα οιστρογόνα είναι σημαντικά για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου.
Πρέπει να επισκεφτώ γιατρό;
Αν αρχίσει να αλλάζει ο κύκλος σου και είσαι 45 ετών ή μεγαλύτερη, δεν είναι απαραίτητο. Πρέπει όμως να επισκεφτείς το γιατρό αν κατά την εμμηνόπαυση έχεις πολύ ενοχλητικά συμπτώματα. Για παράδειγμα αν έχεις αϋπνίες λόγω νυχτερινής εφίδρωσης ή αν αρχίσεις να νιώθεις κατάθλιψη και δεν απολαμβάνεις πια κάποιες δραστηριότητες.
Επίσης πρέπει να επισκεφτείς γιατρό αν:
- Έχεις κύκλο <3 εβδομάδων
- Έχεις πολύ μεγάλη ροή
- Έχεις αίμα στα μέσα του κύκλου
- Είσαι ήδη στην εμμηνόπαυση (12 μήνες χωρίς έμμηνο ρύση) και δεις ξανά αίμα, ακόμα και αν είναι μόνο μια σταγόνα.
Υπάρχει εξέταση για την εμμηνόπαυση;
Υπάρχει εξέταση που μπορεί να δείξει αν μπαίνεις στην εμμηνόπαυση. Συνήθως όμως χρησιμοποιείται μόνο για γυναίκες που είναι πολύ νέες για να μπουν στην εμμηνόπαυση ή σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις.
Μπορώ να μείνω έγκυος στην εμμηνόπαυση;
Εφ’ όσον έχεις ακόμα έμμηνο ρύση, ακόμα και αν δεν είναι τόσο συχνή, μπορείς να μείνεις έγκυος. Αν έχεις επαφές και δεν θέλεις να μείνεις έγκυος, να χρησιμοποιήσεις κάποιο είδος αντισύλληψης. Αν δεν έχεις έμμηνο ρύση πάνω από ένα χρόνο, είναι ασφαλές να πούμε ότι είσαι πια στην εμμηνόπαυση και δεν μπορείς να μείνεις έγκυος.
Πως αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Στους τρόπους αντιμετώπισης συμπεριλαμβάνονται οι εξής:
- Η χρήση ορμονών (οιστρογόνων) – Τα οιστρογόνα αποτελούν την πιο αποτελεσματική θεραπεία. Οι γυναίκες που δεν έχουν πια μήτρα μπορούν να πάρουν μόνο οιστρογόνα. Οι γυναίκες που έχουν μήτρα πρέπει να πάρουν τα οιστρογόνα σε συνδυασμό με μια άλλη ορμόνη, την προγεστερόνη. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτές οι ορμόνες είναι αποτελεσματικές και ασφαλείς για πολλές γυναίκες στις ηλικίες 40-50 ετών με συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Αν θέλεις να ξεκινήσεις ορμονική θεραπεία, πρέπει να συζητήσεις με το γιατρό σου αν είναι κατάλληλη αυτή η επιλογή για σένα. Δεν θα πρέπει να κάνεις αυτή τη θεραπεία αν είχες στο παρελθόν καρκίνο του μαστού, καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, η θρόμβωση.
- Σε γυναίκες που εμφανίζουν μόνο κολπικά συμπτώματα συστήνεται τοπική θεραπεία με οιστρογόνο. Αυτό μπορεί να χορηγηθεί σε μορφή κρέμας, κολπικού δισκίου ή κολπικού δακτυλίου αντιμετωπίζοντας την ατροφική κολπίτιδα. Το σχήμα χορήγησης είναι καθημερινή λήψη οιστρογόνου για 1-2 εβδομάδες αρχικά και στη συνέχεια λήψη 1-2 φορές την εβδομάδα. Μια πρόσφατη μελέτη δεν ανέδειξε αυξημένο κίνδυνο υπερπλασίας ενδομητρίου ή καρκίνου μετά από κολπική χορήγηση οιστρογόνου και επομένως δεν απαιτείται έλεγχος του ενδομητρίου, παρά μόνο σε περιπτώσεις κολπικής αιμόρροιας.
- Αντικαταθλιπτικά – Τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να μειώσουν τις εξάψεις και την κατάθλιψη. Ακόμα και γυναίκες που δεν πάσχουν από κατάθλιψη μπορούν να τα πάρουν για να μειώσουν τις εξάψεις.
Μπορώ να κάνω κάτι από μόνη μου να μειώσω τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Ναι. Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείς να κάνεις, αλλά συζήτα με το γιατρό σου πριν δοκιμάσεις κάποιες “φυσικές” θεραπείες για τα συμπτώματα από την εμμηνόπαυση. Κάποιες από αυτές δεν θεωρούνται ασφαλείς, ιδιαίτερα για τις γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού.
Τι μπορώ να κάνω για να προστατέψω τα οστά μου;
Κατά την εμμηνόπαυση για να προστατεύσεις τα οστά σου μπορείς:
- Πάρεις συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D
- Να ασκείσαι (διατηρεί γερά τα οστά)
- Ρώτα τον γιατρό σου αν πρέπει να κάνεις εξετάσεις οστικής πυκνότητας
Αν χρειαστεί, μπορεί ο γιατρός σου να σου συνταγογραφήσει φάρμακα που θα σε βοηθήσουν να διατηρήσεις γερά τα οστά σου.
